พิมพ์

[siritidaphon]

แผลปริที่ขอบทวารหนัก (แผลขอบทวาร แผลรอยแยกขอบทวารหนัก ก็เรียก) มีลักษณะเป็นแผลปริแยกในบริเวณผนังเยื่ออ่อน (เยื่อเมือก) ตรงขอบทวารหนัก กว่าร้อยละ 90 พบตรงแนวกึ่งกลางของผนังทวารด้านหลัง เนื่องจากมีความอ่อนเปราะเพราะมีเลือดไปเลี้ยงน้อย

โรคนี้พบได้บ่อยในคนทั่วไป เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดของอาการถ่ายอุจจาระเป็นเลือดสดในทารก พบได้ในคนทุกวัย แต่จะพบมากในทารก เด็กเล็ก กลุ่มอายุ 15-40 ปี หญิงหลังคลอด และผู้ที่มีปัญหาท้องผูกประจำ โรคนี้มักหายได้เอง บางรายอาจเป็นเรื้อรังแต่ไม่มีอันตรายร้ายแรง


สาเหตุ

เกิดจากการได้รับบาดเจ็บจากก้อนอุจจาระที่แข็ง หรือการเบ่งถ่ายอุจจาระอย่างรุนแรง มักพบในผู้ที่มีอาการท้องผูก หรือถ่ายอุจจาระเป็นก้อนแข็งหรือก้อนโต บางครั้งอาจพบในผู้ที่มีอาการท้องเดินเรื้อรัง หรือใช้ยาระบายเป็นประจำ

นอกจากนี้ยังอาจเกิดจากการบาดเจ็บจากการคลอดบุตร การร่วมเพศทางทวารหนัก หรือการใช้เครื่องมือส่องตรวจทวารหนัก

บางรายอาจเกิดจากสาเหตุอื่น เช่น แผลเป็น (scarring) ที่บริเวณทวารหนัก (จากการบาดเจ็บหรือการผ่าตัด), โรคติดเชื้อ (เช่น เริม วัณโรค เอดส์ หนองใน แผลริมอ่อน ซิฟิลิส), โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง (โรคโครห์น หรือ Crohn’s disease, โรคลำไส้ใหญ่อักเสบเรื้อรัง หรือ Ulcerative colitis), มะเร็ง (มะเร็งปากทวารหนัก มะเร็งเม็ดเลือดขาว) บางรายอาจเกิดขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ


แผลปริที่เกิดขึ้นส่งผลให้กล้ามเนื้อหูรูด (sphincter) เกิดอาการเกร็งตัว ทำให้มีอาการปวดทวารหนัก และทำให้หลอดเลือดหดตัวเลือดไปเลี้ยงบริเวณนี้ลดลง แผลหายช้า


อาการ

มักจะมีอาการเจ็บปวดเหมือนมีอะไรบาดบริเวณทวารหนักขณะถ่ายหรือหลังถ่ายอุจจาระ อาการปวดมักจะเป็นอยู่นานหลายนาทีหรือเป็นชั่วโมง ๆ และจะกำเริบทุกครั้งที่ถ่ายอุจจาระ

ประมาณร้อยละ 70 ของผู้ป่วย (โดยเฉพาะอย่างยิ่งในทารก) จะมีเลือดออก มีลักษณะเป็นเลือดสดออกเป็นลายติดอยู่ที่บนส่วนผิวของอุจจาระหรือเปื้อนกระดาษชำระ ส่วนน้อยที่ออกเป็นหยดเลือด 2-3 หยด เลือดที่ออกจะมีเพียงเล็กน้อยและหยุดได้เอง

บางรายอาจมีอาการปวดมากจนกลัวการถ่ายอุจจาระ ทำให้มีอาการท้องผูกถ่ายยาก ซึ่งจะซ้ำเติมให้โรคกำเริบหรือเรื้อรัง

บางรายมีอาการคันหรือระคายเคืองบริเวณรอบทวารหนักร่วมด้วย

ส่วนใหญ่แผลมักจะหายได้เองภายใน 2-4 สัปดาห์ ถ้าเป็นนานเกิน 8 สัปดาห์ ก็ถือว่าเป็น "แผลปริที่ขอบทวารหนักเรื้อรัง (chronic anal fissure)"

เมื่อหายแล้วผู้ป่วยมีโอกาสสูงที่จะมีการกำเริบซ้ำซากถ้ายังปล่อยให้มีอาการท้องผูกบ่อย ๆ

ข้อมูลสุขภาพ: แผลปริที่ขอบทวารหนัก (Anal fissure) อ่านบทความเพิ่มเติมคลิ๊กที่นี่ https://doctorathome.com/expert-scoops